Konu: Motor Yağı İle İlgili Bütün Sorular ve Cevapları

[(Gizli Üye)]

İnşaat muhendisiyim, mekanik işlerden pek anlamam ukalalık da etmek istemem ama hala motor ısındıktan sonra yağ mevzusunun dış ortam sıcaklığı ile ne alakası olduğunu anlayamadım. Hava 10 derece olsa da, 50 derece olsa da motor yağı sıcaklığı 80-100 derece arasında olmayacak mı?

[(Gizli Üye)]

İnşaat muhendisiyim, mekanik işlerden pek anlamam ukalalık da etmek istemem ama hala motor ısındıktan sonra yağ mevzusunun dış ortam sıcaklığı ile ne alakası olduğunu anlayamadım. Hava 10 derece olsa da, 50 derece olsa da motor yağı sıcaklığı 80-100 derece arasında olmayacak mı?

Yağın orjinal viskozitesini 0W yapalım, sıcak viskozitesini 40 yapabilmek için içine polimer ekleyelim.

Polimerlerlerin 100.C ile bir alakası yok. 100.Cye ulaşan motordaki 40 viskozite zaten 0W kadar akışkan olmaktadır.

Amaç Yazın dışarısı 40.C iken yağın akışkanlığını 40 numara yapıp motor 100.C'ye ulaşana kadar geçecek süreçte yağ kaybını engellemektir.

Eğer hava sıcaklığı ile viskozitelerin ilişkisi olmasaydı, motor yağları tek viskozite olarak çıkardı. 

Açıklamalarımda çelişki yok.

Sizin mantığınıza göre yetkili servisler kendi kafalarına göre aralarında anlaşmışlar, x sebeplerden dolayı 5W-30'u tüm araçlara koyuyorlar.

Üretici de kitaplara "Kesinlikle 0W-20 kullanın" yazmış ama yetkililerin koydukları yanlış viskoziteye ne hikmetse ses çıkartmıyor..!?

"Tercih" Viskozitesi düzeltilmiş kitapçıklar yada CD'ler çıkana kadar, 0W-20'yi üreticinin önerdiği viskozite olarak kabul edenler kullanmaya devam edebilir.

Ben bunun düzeltilmesi için elimden geleni yapıyorum. En azından Hybrid motorlarda kullanılan 0W-20 nin yetersiz kaldığını kabul ettiler ve 5W-30'a güncellediler. Aracımda ilk 15.000km yetkili servis tarafından 0W-20 kullanıldığını önceden belirtmiştim. Şimdi sırada, kitapçıkta yazılan "Tercih" viskozitesi baskısının bizim ülkemize uygun olana yani kullanılmakta olan 5W-30'a düzeltilmesi var.

[(Gizli Üye)]

Motorlarda gömlekler ve pistonlar aynı malzemeden mi farklı malzemeden mi imal edilirler?

[(Gizli Üye)]

Motorlarda gömlekler ve pistonlar aynı malzemeden mi farklı malzemeden mi imal edilirler?

Yağ yakan motorlarda sadece sekman değişimi yapıldığına göre demekki ömürlerini etkileyecek farklılıklar var.

[(Gizli Üye)]

Açıklamalarımda çelişki yok.

Sizin mantığınıza göre yetkili servisler kendi kafalarına göre aralarında anlaşmışlar, x sebeplerden dolayı 5W-30'u tüm araçlara koyuyorlar.

Üretici de kitaplara "Kesinlikle 0W-20 kullanın" yazmış ama yetkililerin koydukları yanlış viskoziteye ne hikmetse ses çıkartmıyor..!?

"Tercih" Viskozitesi düzeltilmiş kitapçıklar yada CD'ler çıkana kadar, 0W-20'yi üreticinin önerdiği viskozite olarak kabul edenler kullanmaya devam edebilir.

Ben bunun düzeltilmesi için elimden geleni yapıyorum. En azından Hybrid motorlarda kullanılan 0W-20 nin yetersiz kaldığını kabul ettiler ve 5W-30'a güncellediler.

Aracımda ilk 15.000km yetkili servis tarafından 0W-20 kullanıldığını önceden belirtmiştim.

Şimdi sırada, kitapçıkta yazılan "Tercih" viskozitesi baskısının bizim ülkemize uygun olana yani kullanılmakta olan 5W-30'a düzeltilmesi var.

Siz çelişki yok diyorsanız sanırım ben anlatmak istediğiniz yanlış anladım.

Benim mantığım uygulanmıyor ki illa ki uygulansın diye bir talebim de yok, uygulanan durum bunu gösteriyor, siz farklı bir durum gözlemleyebiliyor musunuz Tekin bey ?

Yani misalen 1KD motora sahip bir araç geldiğinde farklı, 1NR motora sahip bir araç geldiğinde farklı bir yağ kullanıyorlar mı?

"Tercih" viskozitesi olarak değerlendirilecek ise zaten düzeltilecek bir konu yok, yazılı olan tercih değil "Öneri".

Bende eğer bu konuda Toyota o kitapçığa yanlış bir öneride bulunmuş ve Toyota Türkiye bunu düzeltecekse tüm kalbimle sizi destekliyorum, umarım başarırsınız.

Motorlarda gömlekler ve pistonlar aynı malzemeden mi farklı malzemeden mi imal edilirler?

Mutlu bey, bu sorunun cevabını bildiğinize eminim ancak niye sorduğunuzu anlamadım, sanırım ucundan genleşme ile ilgili bir veri çıkacak.

Yeni nesil motorlarda "gömlek" yok zaten blok aynı zamanda silindir iç duvarlarını oluşturuyor.

[(Gizli Üye)]

Bende eğer bu konuda Toyota o kitapçığa yanlış bir öneride bulunmuş ve Toyota Türkiye bunu düzeltecekse tüm kalbimle sizi destekliyorum, umarım başarırsınız.

Teşekkür ederim, umarım düzeltirler.

Eğer düzeltmezlerse, motorlarında problem yaşamış yada yaşayacak bir çok kullanıcı başlarını ağırtacaktır.

[(Gizli Üye)]

Siz çelişki yok diyorsanız sanırım ben anlatmak istediğiniz yanlış anladım.

Benim mantığım uygulanmıyor ki illa ki uygulansın diye bir talebim de yok, uygulanan durum bunu gösteriyor, siz farklı bir durum gözlemleyebiliyor musunuz Tekin bey ?

Yani misalen 1KD motora sahip bir araç geldiğinde farklı, 1NR motora sahip bir araç geldiğinde farklı bir yağ kullanıyorlar mı?

"Tercih" viskozitesi olarak değerlendirilecek ise zaten düzeltilecek bir konu yok, yazılı olan tercih değil "Öneri".

Bende eğer bu konuda Toyota o kitapçığa yanlış bir öneride bulunmuş ve Toyota Türkiye bunu düzeltecekse tüm kalbimle sizi destekliyorum, umarım başarırsınız.

Mutlu bey, bu sorunun cevabını bildiğinize eminim ancak niye sorduğunuzu anlamadım, sanırım ucundan genleşme ile ilgili bir veri çıkacak.

Yeni nesil motorlarda "gömlek" yok zaten blok aynı zamanda silindir iç duvarlarını oluşturuyor.

Aynen öyle Ufuk bey, motor mekaniğini çok bilmediğimden emin olmak istedim. Aynı malzeme olduğuna göre soğukta da sıcakta da genleşme aynı olacaktır, aradaki boşluğun da aynı miktarda kaldığını düşünebiliriz.
Yani motor sıcakken aradaki boşluk 10 mikron diyelim atıyorum. Burayı da 9 cSt viskoziteye sahip yağ doldurabiliyor ve koruyabiliyor. Soğuk başlamada da bu boşluk aynı kalacak o zaman, ve yine aynı viskoziteye sahip yağ iş görebilecek. Ama soğukta yağların viskozite artıyor. Elde olan en düşük de 0w yağlar ki bunlar da 40 derecede 60-65 cSt civarında. 0w yağlar soğukta, 40-50-60w yağın sıcakta 100 derecedeki viskozite değerinden çok daha kalın.
Demek istediğim, mevsime göre de değişmez o zaman ilk kalınlık.
Sesli düşünüyorum.

[(Gizli Üye)]

Genel olarak konu cok guzel ilerliyor. Sadece sonunda, hep beraber bu konunun tam anlami ile toplanmasi lazim.

[(Gizli Üye)]

Aynı malzeme olduğuna göre soğukta da sıcakta da genleşme aynı olacaktır,

Sekmanlar genleşir ama gömlek genleşmez, genleşemez eğer hareket edecekse sadece uzar aksi halde motor dağılır.

[(Gizli Üye)]

Sekmanlar genleşir ama gömlek genleşmez, genleşemez eğer hareket edecekse sadece uzar aksi halde motor dağılır.

Isınan bütün metaller genleşir. Genleşmez diyemeyiz. Belki segmana göre daha azdır orasını bilemem.

[(Gizli Üye)]

Isınan bütün metaller genleşir. Genleşmez diyemeyiz. Belki segmana göre daha azdır orasını bilemem.

Aynen öyle, ısınan her metal genleşir. Metalin cinsine ve alaşımına göre genleşme sıcaklığı, yoğunluğuna göre de genleşme oranı değişir.

[(Gizli Üye)]

 

[(Gizli Üye)]

Isınan bütün metaller genleşir. Genleşmez diyemeyiz. Belki segmana göre daha azdır orasını bilemem.

Doğru, eğer konumuz atomik baz ölçek ise ısınan her metal genleşir,

Fakat gömlekte micron ölçekte bile yatay genleşme kabul edilemez. Belki dikine uzama olabilmektedir.

[(Gizli Üye)]

Aynen öyle Ufuk bey, motor mekaniğini çok bilmediğimden emin olmak istedim.
Aynı malzeme olduğuna göre soğukta da sıcakta da genleşme aynı olacaktır, aradaki boşluğun da aynı miktarda kaldığını düşünebiliriz.
Yani motor sıcakken aradaki boşluk 10 mikron diyelim atıyorum. Burayı da 9 cSt viskoziteye sahip yağ doldurabiliyor ve koruyabiliyor. Soğuk başlamada da bu boşluk aynı kalacak o zaman, ve yine aynı viskoziteye sahip yağ iş görebilecek.
Ama soğukta yağların viskozite artıyor. Elde olan en düşük de 0w yağlar ki bunlar da 40 derecede 60-65 cSt civarında. 0w yağlar soğukta, 40-50-60w yağın sıcakta 100 derecedeki viskozite değerinden çok daha kalın.
Demek istediğim, mevsime göre de değişmez o zaman ilk kalınlık.
Sesli düşünüyorum.

Sesli düşünürsem

Segman ve blok (yada gömlek) aynı malzemeden üretilmez, aynı malzemeden üretilse bile yoğunluk/kalınlık farkı genleşme zaman/oranını etkiler.

Sıcak motorda boşluk 10 mikron ise soğuk motorda 11 mikron olacaksa bu genleşme oranının büyük kısmı sürekli daha fazla genleşebilen (örnek: segman, yatak) parça üzerinde olur.

Mevimse göre viskozite ve yağın teknik değer değişikliğinin gerekliliği şu şekilde olmalı, sıcak iklimde ilk marş sonrası 3 dakika sonra, soğuk iklimde 30 dakika sonra maksimum genleşme yaşayan kısıma yağın etki edebilme süresi ve genleşme sonucunda değişen toleranslara ayak uydurabilmesi gerekir.

Burada işin içerisine aşıntı girdiğinde aşıntı hem yüksek oranda genleşen hem de düşük oranda genleşen malzeme üzerinde oluşur. Düşük genleşme oranına sahip kısım üzerinde ki aşıntının miktarı ile yağın yoğunluk ve kompresyon yeteneği miktarının ilişkisi de burada başlar.

Aşıntının en yüksek olduğu kısım ise bildiğiniz üzere soğuk ve dinlenmiş motorda ilk marş anı, bu noktada yağın gerekli noktalara ulaşma süresi uzun süre boyunca kullanılabilecek yağın özelliklerini de teşkil etmiş olur.

Yani kabaca normal şartlarda motorun ilk marş anında gerekli noktasına afaki 1 saniye içinde ulaşması gereken yağ yerine 2 saniyede ulaşan bir yağı uzun süre kullandığınızda, oluşan tolerans değişiklikleri sebebi ile artık 1 saniyede ulaşabilen yağı kullandığınızda ilk günkü verimi alamayız.

Burada düşünülmesi gereken en büyük konulardan biri de yağın en kısa sürede ulaşabilmesi gereken kısımın hassasiyeti,

Örneğin subap zamanlama sisitemi (VVT-I , Dual VVT-I vs.) olan bir araç ile subap zamanlama sistemine sahip olmayan aracın eksantrik (ki yağın en son ulaştığı bölgelerden biri) aksamının yağlanma süreci ve kullanılacak yağın teknik özellikleri eşit değildir.

Bu düşündüklerimin hiç biri kısa vadede kolay kolay ortaya sorun çıkarabilecek konular değildir, toleransları fazla zorlamadığımız sürece istediğiniz yağı kullanın motor belli bir süre sorunsuz çalışır, asıl sorun uzun vadede, toleransların tükendiği noktada ortaya çıkar.

[(Gizli Üye)]

Altına yazaydın 0w 20 kullandıktan sonra ben diye[emoji23]

[(Gizli Üye)]

Fakat gömlekte micron ölçekte bile yatay genleşme kabul edilemez. Belki dikine uzama olabilmektedir.

Daha önce bahsettiğim gibi yeni nesil motorlarda gömlek bulunmuyor, motor bloğu aynı zamanda silindir duvarına ev sahipliği yapıyor.

Yatay genleşme olmuyor ise hararet sonrası, piston-segman standart olsa dahi neden rektifiye yapılıyor ?

"Dikine uzama" kısmını hiç anlamadım Tekin bey, yani genleşme sonrası motorda alt ölü nokta, üst ölü nokta, yanma odası hacmi vs. değişiklik gösteriyor diyorsunuz ? doğrumu anladım ?
Mesaj Birleştirildi: Nisan 06, 2016, 18:03:18

Altına yazaydın 0w 20 kullandıktan sonra ben diye[emoji23]

  bu çok iyiyidi.

[(Gizli Üye)]

Yine derin yerlere girimis, yukaridaki mesajimin cevabini, herkesin faydasina olacak sekilde yayimlariz umarim.

En basitinden, celige su verme islemini dusunun. Basit gorunmesine ragmen karisiktir oldukca. Ornegin sss sicakligina getirdigimiz celige su verince onun dayanimi, sertligi belli sekilde artar, yalniz celigin yuzeyi ile ic kisimlari ayni oranda bu suyun sogutma etkisine maruz kalmayacagindan catlamalar (ozel islemler disinda gozle gorulmeyen kilcal) olusur. Motor blok, silindir, piston ve sekman da benzer durumdadir. Silindir ceperi sogutma suyu ile sogutulur, sekmanlar ve piston ise bu etkiyi direk alamaz. Yani sicak motor tolere degerleri ile soguk motorun farkli olmasi beklenen bir durumdur. Zaten performans degerleri de muhtemelen farklilik gosterecektir sicak ve soguk motorun.
Genlesme bu arada icten disa ve her yonde olur, o da ayrica arastirilmasi gereken bir fizik. Tabi blok ve ic aksam materyal genlesme katsayilari da onemli. Bu materyalin icindeki karbon, silisyum vs (detayli bilen ekleme yapabilir) maddelerin % oranlari ile, dokum ve divme teknigi de arastirilmali.

[(Gizli Üye)]

Yine derin yerlere girimis, yukaridaki mesajimin cevabini, herkesin faydasina olacak sekilde yayimlariz umarim.

Hakan abi, bu konuya metalürji mühendisi, kimya mühendisi, makine mühendisi, fizik mühendisi kafa kafaya verse yine de çözüme ulaşmaz çünkü ortaya çıkarılacak verinin uygulanacağı net ve somut sorun yok.

Sen o yağı kullan, sen bu yağı kullan demekten ziyade, konunun teknik tabanı ve mantığını kavrayabilmek gerekli diye düşünüyorum. Yani balık vereceğimize balık tutmayı öğretmemiz gerekli.

[(Gizli Üye)]

Sesli düşünürsem

Segman ve blok (yada gömlek) aynı malzemeden üretilmez, aynı malzemeden üretilse bile yoğunluk/kalınlık farkı genleşme zaman/oranını etkiler.

Sıcak motorda boşluk 10 mikron ise soğuk motorda 11 mikron olacaksa bu genleşme oranının büyük kısmı sürekli daha fazla genleşebilen (örnek: segman, yatak) parça üzerinde olur.

Mevimse göre viskozite ve yağın teknik değer değişikliğinin gerekliliği şu şekilde olmalı, sıcak iklimde ilk marş sonrası 3 dakika sonra, soğuk iklimde 30 dakika sonra maksimum genleşme yaşayan kısıma yağın etki edebilme süresi ve genleşme sonucunda değişen toleranslara ayak uydurabilmesi gerekir.

Burada işin içerisine aşıntı girdiğinde aşıntı hem yüksek oranda genleşen hem de düşük oranda genleşen malzeme üzerinde oluşur. Düşük genleşme oranına sahip kısım üzerinde ki aşıntının miktarı ile yağın yoğunluk ve kompresyon yeteneği miktarının ilişkisi de burada başlar.

Aşıntının en yüksek olduğu kısım ise bildiğiniz üzere soğuk ve dinlenmiş motorda ilk marş anı, bu noktada yağın gerekli noktalara ulaşma süresi uzun süre boyunca kullanılabilecek yağın özelliklerini de teşkil etmiş olur.

Yani kabaca normal şartlarda motorun ilk marş anında gerekli noktasına afaki 1 saniye içinde ulaşması gereken yağ yerine 2 saniyede ulaşan bir yağı uzun süre kullandığınızda, oluşan tolerans değişiklikleri sebebi ile artık 1 saniyede ulaşabilen yağı kullandığınızda ilk günkü verimi alamayız.

Burada düşünülmesi gereken en büyük konulardan biri de yağın en kısa sürede ulaşabilmesi gereken kısımın hassasiyeti,

Örneğin subap zamanlama sisitemi (VVT-I , Dual VVT-I vs.) olan bir araç ile subap zamanlama sistemine sahip olmayan aracın eksantrik (ki yağın en son ulaştığı bölgelerden biri) aksamının yağlanma süreci ve kullanılacak yağın teknik özellikleri eşit değildir.

Bu düşündüklerimin hiç biri kısa vadede kolay kolay ortaya sorun çıkarabilecek konular değildir, toleransları fazla zorlamadığımız sürece istediğiniz yağı kullanın motor belli bir süre sorunsuz çalışır, asıl sorun uzun vadede, toleransların tükendiği noktada ortaya çıkar.

Sağolun Ufuk bey, aynı şekilde düşünüyoruz.
Blok ve piston aluminyum, segmanlar ise dökme demir diye bulabildim kısa bir araştırmada. Dökme demirin genleşmesi aluminyuma göre daha az.
Mesaj Birleştirildi: Nisan 06, 2016, 18:18:11

Yine derin yerlere girimis, yukaridaki mesajimin cevabini, herkesin faydasina olacak sekilde yayimlariz umarim.

En basitinden, celige su verme islemini dusunun. Basit gorunmesine ragmen karisiktir oldukca. Ornegin sss sicakligina getirdigimiz celige su verince onun dayanimi, sertligi belli sekilde artar, yalniz celigin yuzeyi ile ic kisimlari ayni oranda bu suyun sogutma etkisine maruz kalmayacagindan catlamalar (ozel islemler disinda gozle gorulmeyen kilcal) olusur. Motor blok, silindir, piston ve sekman da benzer durumdadir. Silindir ceperi sogutma suyu ile sogutulur, sekmanlar ve piston ise bu etkiyi direk alamaz. Yani sicak motor tolere degerleri ile soguk motorun farkli olmasi beklenen bir durumdur. Zaten performans degerleri de muhtemelen farklilik gosterecektir sicak ve soguk motorun.
Genlesme bu arada icten disa ve her yonde olur, o da ayrica arastirilmasi gereken bir fizik. Tabi blok ve ic aksam materyal genlesme katsayilari da onemli. Bu materyalin icindeki karbon, silisyum vs (detayli bilen ekleme yapabilir) maddelerin % oranlari ile, dokum ve divme teknigi de arastirilmali.

Ama bu faz değişimi için yapılan ısıl işlemden sonra oluşan artık gerilimleri almak için de bir işlem yapılır ve sonrasında yüzey daha da sertleştirilmesi için kaplama vs bir işlem daha yapılmaz mı? Çalışacakları sıcaklıklara göre özel olarak da bir işlem geçiriliyordur sanırım.

[(Gizli Üye)]

Sağolun Ufuk bey, aynı şekilde düşünüyoruz.
Blok ve piston aluminyum, segmanlar ise dökme demir diye bulabildim kısa bir araştırmada. Dökme demirin genleşmesi aluminyuma göre daha az.

Motorun şekli, kullandığı yakıt, hangi şartlarda kullanım için tasarlandığına hatta soğutma sistemi farklılığına göre bile durum değişir tabi.

Niye bu kadar ekstrem örnek verdim, çünkü aynı motorun farklı araçlarda farklı segmanlar ile kullanıldığının bire bir şahidiyim.